Νικόλαος Κόιος - Διευθυντής Σύνταξης Πεμπτουσίας
Στις δυτικές κοινωνίες, από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, έγινε εκτενής λόγος για τη θέση της θρησκείας και ιδιαίτερα των εκκλησιών στο δημόσιο βίο. Οι ακρότητες των έντονων παρεμβάσεων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο πολιτικό πεδίο, κατά τις οποίες εκδηλώθηκε μια επίμονη απαίτηση συμμετοχής στην κοσμική εξουσία, εμπέδωσαν ένα κοινό αίσθημα ανάγκης περιορισμού της εκκλησιαστικής παρουσίας από τα δημόσια πράγματα. Η θρησκεία θεωρήθηκε πλέον σαν μία εντελώς ιδιωτική υπόθεση, η οποία δεν έχει θέση και λόγο στην κοινωνική ζωή. Σε αυτό συνηγόρησαν και η αποθέωση του ατόμου από την φιλοσοφία, καθώς και η γενικότερη προτεσταντική διδασκαλία.
Στις δυτικές κοινωνίες, από τα χρόνια του Διαφωτισμού και εντεύθεν, έγινε εκτενής λόγος για τη θέση της θρησκείας και ιδιαίτερα των εκκλησιών στο δημόσιο βίο. Οι ακρότητες των έντονων παρεμβάσεων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο πολιτικό πεδίο, κατά τις οποίες εκδηλώθηκε μια επίμονη απαίτηση συμμετοχής στην κοσμική εξουσία, εμπέδωσαν ένα κοινό αίσθημα ανάγκης περιορισμού της εκκλησιαστικής παρουσίας από τα δημόσια πράγματα. Η θρησκεία θεωρήθηκε πλέον σαν μία εντελώς ιδιωτική υπόθεση, η οποία δεν έχει θέση και λόγο στην κοινωνική ζωή. Σε αυτό συνηγόρησαν και η αποθέωση του ατόμου από την φιλοσοφία, καθώς και η γενικότερη προτεσταντική διδασκαλία.
Στις μέρες μας ωστόσο φαίνεται να κερδίζει έδαφος μία τάση η οποία ακολουθεί την αντίστροφη πορεία από την παραπάνω. Σύγχρονοι επιφανείς κοσμικοί διανοητές και φιλόσοφοι, όπως ο Jurgen Habermas, εκφράζονται ανοιχτά και εντελώς θετικά για το ρόλο της θρησκείας στα δημόσια πράγματα. Ολοένα και περισσότερο αναγνωρίζεται ότι η θρησκεία παραμένει ένα πολύ σημαντικό συστατικό σε μία κοινωνία και ο ρόλος της μπορεί να γίνει ιδιαίτερα χρήσιμος στην εμβάθυνση της δημοκρατίας.
Η θρησκεία είναι βασικό στοιχείο του πολιτισμού. Οι ρίζες και η προοπτική της τη βοηθούν να ανανεώνει το δημοκρατικό πολίτευμα, να προάγει την αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη, να διδάσκει το σεβασμό στην ανθρώπινη ύπαρξη, να συντελεί στην αποφυγή των ανθρώπινων συγκρούσεων και της καχυποψίας προς το διαφορετικό.
Ο ορθός λόγος από μόνος του μπορεί να οδηγήσει στην αποξένωση των ανθρώπων και τελικά στην βαρβαρότητα όταν καταστεί αποκλειστικά χρησιμοθηρικό εργαλείο.
